Hof der dingen - De fietstaksplaat

In 1893 was België een van de eerste landen die een fietstaks invoerde, een belasting voor het rijden met de fiets. In feite was het een provinciebelasting, want de taks werd per provincie ingevoerd. West-Vlaanderen was samen met de provincie Luik de eerste die er mee van start ging. 

Aanvankelijk was het nog onduidelijk of het om een belasting per fiets of per fietser ging, maar door de invoering van de fietstaksplaat werd duidelijk dat je jaarlijks een belasting zou betalen per ‘rijwiel’. In de beginjaren werd een fiets immers beschouwd als een luxeproduct. De belasting was dan ook niet min: 10 Belgische frank, veel geld als je weet dat een arbeider in die tijd 2 frank per dag verdiende. 

De taksplaat zat met een lipje vast aan het voorwiel. Je had ze in alle kleuren, afhankelijk van het jaartal waarin ze gemaakt waren en de provincie waarvoor ze moesten dienen.  

Vele jaren later groeiden ze zelfs uit tot een hip vintage voorwerp… 

Uiteindelijk werd de fietstaksplaat geleidelijk aan afgeschaft tussen 1986 en 1991.  

De kost om ze aan te maken was bijna groter dan de opbrengst van de belasting en de fiets was intussen geëvolueerd tot een basis vervoersmiddel dat niet moest belast, maar net gestimuleerd worden… 

Deze fietstaksplaat werd ons bezorgd door Philip Cottenie. 
Ze herinnert hem niet enkel aan de belasting, maar vooral aan de centrale plek die de fiets innam in zijn jeugd… 

“Lange tijd was een fietstaksplaat een doodgewone zaak in het Vlaamse straatbeeld : elk jaar veranderde wel de kleur en vorm, maar voor de rest was het gewoon een stukje metaal dat je vooraan je fietsvork schroefde.  

Maar het stond nog voor zoveel meer. Meer nog dan de meer dan 150 boeken over de nobele wielersport in m’n thuisbibliotheek, verwijst zo’n fietstaksplaat onherroepelijk naar m’n voorbije jeugd. Met de fiets steeds nieuwe ontdekkingen kunnen doen, het echt verbreden van de horizon, net als Streuvels al deed in de pionierstijd van de velo. Je een ware flandrien wanen, terwijl je koerskes reed van de lagere Broederschool naar thuis.  

En af en toe hopen dat je bij de jaarlijkse vernieuwing van de fietsplaat, ook een spiksplinternieuwe velo cadeau kreeg. Het liefst in de kleuren van de lokale vedette, wat je weer aan het dromen zette.”